مقالات
عسل تغذیه چیست و چه تفاوتی با عسل نیمه تغذیه و بدون تغذیه دارد؟
اگر تا امروز فکر می کردی «عسل، عسل است دیگر! چه فرقی می کند؟»، باید بگویم وقتش رسیده کمی دیدت را نسبت به این خوراکی طلایی تغییر بدهی. 🍯
دنیای عسل دقیقاً مثل دنیای چای یا زعفران است؛ پر از مدل ها، اصطلاحات، تفاوت ها و حتی سؤتفاهم های شیرین!
واقعیت این است که شناخت انواع عسل طبیعی فقط برای متخصصان زنبورداری نیست؛ بلکه برای هر کسی که سلامت، کیفیت مواد غذایی و انتخاب درست برای خودش و خانواده اش اهمیت دارد، ضروری است.
عسل تغذیه چیست؟ (عسل شکری)
عسل تغذیه ای یا همان عسل شکری، عسلی است که زنبور برای تولید آن، علاوه بر شهد گل، از شربت شکر یا محلول های قندی هم تغذیه کرده.
این نوع عسل معمولاً در فصل هایی که شهد طبیعی کم است به وجود می آید. زنبوردار برای اینکه کلنی ضعیف نشود و «زنبورهایش از پا نیفتند»، مجبور است تغذیه کمکی بدهد.
این تغذیه میتواند شامل موارد زیر باشد:
-
شربت شکر
-
محلول های قندی
-
آب قند
-
سایر خوراک های انرژی زا برای زنبور
این عسل از نظر قانونی و استانداردی تقلبی محسوب نمی شود؛ اما کیفیت، عطر و مزه آن نسبت به عسل طبیعیِ خالص پایین تر است.
چند نکته مهم درباره عسل تغذیه ای
-
معمولاً رنگ روشن تری نسبت به عسل طبیعی دارد.
-
عطر و طعم قویِ گل را کمتر دارد.
-
غلظت و ماندگاری اش پایین تر است.
-
قیمت آن نسبت به عسل طبیعی کمتر است.
-
برای مصرف روزانه، اگر اصولی تولید شده باشد مشکلی ندارد.
عسل نیمه تغذیه چیست؟
عسل نیمه تغذیه ای را می شود «فرزند میانه رو» دنیای عسل ها دانست؛ نه کاملاً تغذیه ای، نه کاملاً طبیعی.
در این حالت:
-
بخشی از غذای زنبور شهد واقعی گل هاست
-
بخشی هم شربت شکر یا همان تغذیه کمکی
بنابراین کیفیت این نوع عسل بین عسل طبیعی و عسل تغذیه ای قرار می گیرد.
نه آن قدر خوش عطر و قوی مثل عسل طبیعی
و نه آن قدر رقیق و کم خاصیت مثل عسل شکری.
پیامد های عسل نیمه تغذیه
-
مناسب کسانی است که میخواهند قیمت مناسب تر نسبت به عسل طبیعی داشته باشند ولی به کل هم از عطر و خاصیت عسل طبیعی دور نشوند.
-
برای فروشندگان، تشخیص و اعلام این نوع عسل ضروری است؛ چون بسیاری از مشتریان از این تفاوت ها بی خبرند.
عسل بدون تغذیه چیست؟ (عسل خالص / عسل تغذیه نشده)
این همان عسل طبیعیِ واقعی است.
عسلی که زنبور فقط از شهد گل استفاده کرده؛ بدون حتی یک قطره تغذیه کمکی.
این نوع عسل بهترین کیفیت را دارد و دارای ویژگی های زیر است:
-
عطر و طعم کاملاً طبیعی → مشخصه اصلی عسل خالص
-
غلظت پذیری بالا
-
خاصیت های درمانی و آنزیمی کامل تر
-
قیمت بالاتر به دلیل محدود بودن شهد طبیعی و سختی تولید
چرا زنبوردارها از تغذیه کمکی استفاده می کنند؟
افزایش تولید و پر شدن حجره ها
یکی از مهم ترین دلایل استفاده از تغذیه، افزایش سرعت تولید عسل و رشد کلنی است.
در برخی فصل ها، میزان شهد در طبیعت پایین می آید و زنبورها نمی توانند ذخیره کافی جمع کنند. زنبوردار با یک تغذیه کنترل شده کمک می کند تا:
-
زنبورها انرژی بیشتری داشته باشند تا فعالیت روزانه شان کاهش پیدا نکند.
-
حجره های بیشتری پر شود (گاهی ۱۵٪ تا ۳۰٪ افزایش تولید گزارش شده است).
-
کندو در فصل های پُرمتقاضی مثل تابستان و اوایل پاییز عقب نماند.
برای بسیاری از زنبورداران صنعتی، چنین افزایش تولیدی میتواند تفاوت بین یک سال سود ده و یک سال ضرر ده باشد.
جلوگیری از مرگ زمستانی کلنی
زمستان برای زنبورها مثل یک امتحان سخت و نفس گیر است. اگر ذخیره کافی نداشته باشند حتی اگر کلنی قوی باشد در ماه های سرد ممکن است از گرسنگی تلف شوند. ❄️🐝
به همین دلیل:
-
در ماه های پاییز، زنبوردار تغذیه تقویتی انجام می دهد تا زنبورها ذخیره انرژی بسازند.
-
این ذخیره باعث میشود کندو در زمستان به سلامت بماند و با قدرت وارد بهار شود.
-
بر اساس تجربیات مزرعهای، کلنی هایی که تغذیه زمستانی می گیرند تا ۴۰٪ شانس بقای بیشتری دارند.
سرعت بخشی در تولید برای فصل های کم شهد
گاهی طبیعت نهدتنها سخاوتمند نیست، بلکه با زنبوردار سر ناسازگاری دارد! دو مورد رایج:
-
سال های کم بارش
-
کاهش پوشش گیاهی در منطقه
-
سرمای ناگهانی در اوایل بهار یا اواخر تابستان
در چنین شرایطی زنبوردار باید به کلنی کمک کند تا در “فصل های خالی از شهد” از پا نیفتد.
تغذیه به عنوان یک پشتیبان موقت عمل می کند و باعث می شود:
-
جمعیت کلنی حفظ شود
-
فعالیت زنبورها متوقف نشود
-
کندو برای فصل های پر برکت آماده بماند
وقتی شهد طبیعی برگردد، تغذیه قطع می شود و زنبورها طبق روال از گلستان استفاده می کنند.
دلایل کاملاً اقتصادی (واقعیت صنعت زنبورداری)
زنبورداری یک کسب و کار هزینه بر است. مواردی مثل:
-
هزینه جا به جایی کندوها
-
استهلاک تجهیزات
-
بیماری ها و تلفات
-
کاهش شدید شهد طبیعی در برخی مناطق
باعث می شود زنبوردار مجبور باشد مصرف انرژی زنبورها را مدیریت کند.
بنابراین تغذیه برای بسیاری از زنبورداران یک راهکار منطقی و اقتصادی است، نه نشانه ای از بی کیفیتی یا کاهش استانداردهای حرفه ای.
نتیجه گیری
چه زمانی عسل تغذیه ای انتخاب منطقی است؟
عسل تغذیه ای همیشه هم بد نیست؛ فقط باید بدانیم کِی سراغش برویم:
-
وقتی بودجه محدود دارید و می خواهید برای صبحانه یا استفاده های روزمره یک شیرین کننده سالم تر از شکر داشته باشید.
-
وقتی هدف شما درمان های گیاهی یا خواص دارویی قوی نیست و فقط طعم شیرین و بافتِ عسل برایتان مهم است.
-
وقتی برای پخت و پز، شیرینی پزی یا مصرف حجمی به عسل نیاز دارید و نیازی نیست هزینه ی عسل طبیعی پرداخت کنید.
در این مواقع، انتخاب عسل تغذیه ای کاملاً منطقی است.
چه زمانی عسل تغذیه ای انتخاب خوبی نیست؟
اما اگر هدفتان یکی از موارد زیر است، باید مستقیم بروید سراغ عسل طبیعی با آنالیز معتبر:
-
برای تقویت سیستم ایمنی، مشکلات گوارشی، آرام بخشی، تسکین سرفه یا استفاده درمانی
-
برای کودکان، سالمندان یا کسانی که نسبت به کیفیت غذا حساس ترند
-
اگر طعم و عطر واقعی شهد گل ها برایتان مهم است
-
اگر به دنبال عسل کم ساکارز، با آنزیم دیاستاز بالا و کیفیت تضمین شده هستید
در این شرایط، عسل تغذیه ای نه تنها مناسب نیست، بلکه ممکن است نتیجه دلخواه را هم به شما ندهد.